آمیلوئید بتا و تائو: از فیزیولوژی تا پاتولوژی در بیماری آلزایمر

مقدمه: بیماری آلزایمر به عنوان شایع ترین بیماری تحلیل برندۀ عصبی وابسته به سن، دو درصد از جمعیت های سالخوردۀ عمومی را تحت تأثیر قرار می دهد. پلاک های آمیلوئیدی و کلاف های رشته ای داخل نورونی دو نشانۀ اصلی بیماری آلزایمر هستند که معمولاً با آنژیوپاتی آمیلوئید در مغز در ارتباط هستند. عدم تعادل بین تولید آمیلوئید بتا از پروتئین پیش ساز آمیلوئید و حذف آن از مغز عامل اصلی تجمع آمیلوئید بتا و بیماری زایی آن است. تجمعات داخل نورونی آمیلوئید بتا منجر به تخریب سیستم آندولیزوزومی -اتوفاژی و به دنبال آن تشکیل واکوئل های اتوفاژی و میتوکندری های آسیب دیده در نورون ها می شود. همچنین مطالعات نشان داده است که تداخل شدیدی بین آمیلوئید بتا و پروتئین های تائو وجود دارد. تجمعات آمیلوئید بتا در داخل و خارج نورون ها و تائو هایپرفسفریله داخل نورونی، تحلیل خارهای دندریتی و تخریب سیناپس را موجب می شوند که در نهایت منجر به از دست دادن حافظه در بیماران آلزایمری می گردد. پلاک های آمیلوئیدی در مراحل اولیۀ بیماری آلزایمر در قشر جدید و هیپوکامپ شناسایی می شوند با تغییر بیماری آلزایمر از مرحلۀ پیش بالینی به مرحلۀ بالینی، به سایر نواحی مغز گسترش می یابند. دیگر عوامل پاتولوژی مانند التهاب ایجاد شده با واسطۀ گلیا و مرگ نورون ها در بیماری آلزایمر منجر به کاهش در عملکرد های عصبی و در نتیجه اختلالات شناختی می شود. نتیجه گیری: درک بهتر مکانیسم های سلولی و مولکولی دخیل در بیماری آلزایمر و شناسایی نشانگر های زیستی حساس و اختصاصی می تواند نقش‎ مهمی را در تشخیص اولیه، کنترل پیشرفت و درمان های مؤثر بیماری آلزایمر ایفاء نماید. در این مطالعه ما به بررسی جدیدترین یافته ها در مورد پاتوفیزیولوژی آمیلوئید بتا و پروتئین های تائو و نقش آن ها در بیماری زایی بیماری آلزایمر و همچنین اهمیّت آن ها به عنوان اهداف درمانی می پردازیم.